วันจันทร์ที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2552

คุณของพรหมวิหาร 4

พรหมวิหารสี่ ประกอบด้วย
  1. เมตตา ความรักใคร่ปราถนาให้ผู้อื่นเป็นสุข แก้ความโกรธพยาบาท
  2. กรุณา ความสงสารปราถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์
  3. มุทิตา ความพลอยยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี ทำให้สังคมยังมีความดีส่วนรวมปรากฎ ไม่ถูกขัดแข้งขัดขา ช่วยแก้ความอิจฉาริษยา
  4. อุเบกขา ความวางเฉยไม่ดีใจหรือเสียใจเมื่อผู้อื่นถึงวิบัติ วางเฉยด้วยปัญญา เช่น เห็นงูกำลังกินเขียด จะกรุณาตีงูช่วยเขียดก็ไม่ยุติธรรมกับงู จะมุทิตาดีใจที่งูได้อาหารก็ไม่ยุติธรรมกับเขียด จึงควรถืออุเบกขา (สรุปถ้าทำ 1-3 ไม่ได้ ให้ทำ 4)
พรหมวิหารสี่ยังช่วยกำจัดความลำเอียง ตั้งอยู่ในความเ็ป็นธรรม ความลำเอียงหรืออคติสี่ ประกอบด้วย
  1. ฉันทาคติ ลำเอียงเพราะรักใคร่กัน
  2. โทสาคติ ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน
  3. โมหาคติ ลำเอียงเพราะเขลา
  4. ภยาคติ ลำเอียงเพราะกลัว
--"อธิบายธรรมในนวโกวาท"