องค์ประกอบของการทำกรรมที่เป็นบาปข้อปาณาติปาตา

1. มีชีวิต
2. รู้ว่ามีชีวิต
3. เจตนาฆ่า
4. สิ่งมีชีวิตนั้นตายด้วยการฆ่าดังกล่าว

การฆ่าที่ไม่มีเจตนา ก็ไม่ถือว่าเป็นบาป แต่เป็นเพียง “กิริยา” อย่างหนึ่งเท่านั้น เช่น พระรูปหนึ่งตาบอดเดินไปเหยียบแมลงเม่าตายเป็นเบือ มีคนไปฟ้องพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัสว่า ท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว เจตนาฆ่าไม่มี ก็ไม่ถือว่าเป็นบาป