สิ่งสมมติทางโลก หากเราตามให้ทันและนำสมมตินั้นมาใช้เพื่อเป้าหมายแห่งความสงบสุข ไม่ไปยึดติดกับมัน ก็จะเป็นประโยชน์ในทางโลก เช่น การแบ่งพรมแดนประเทศเป็นการนำสมมติมาใช้ลดการแก่งแย่งทรัพยากรและอาณาเขตที่อยู่อาศัย
ย้อนความไปสมัยโลกกำลังก่อตัว สัตว์ที่เดิมเหาะไปมาได้มากินง้วนดินจนต้องอาศัยอยู่บนแผ่นดินและหากินโดยจับสัตว์อื่นหรือพืชเป็นอาหารมื้อต่อมื้อ ต่อมามีการสะสมอาหาร มีการแย่งอาหาร มีการขัดแย้ง มีการตั้งคนกลางในการตัดสิน มีการแบ่งอณาเขตในการเลี้ยงชีพ มีการตั้งกษัตริย์ให้เป็นคนกลาง เหล่านี้คือประชาธิปไตยโดยมีธรรมาธิปไตยเป็นแก่น ต่อมากษัตริย์ทำงานคนเดียวไม่ไหวมีการตั้งทีมอำมาตย์ขณะเดียวกันกษัตริย์บางคนก็เริ่มหลงในอำนาจมีการกดขี่ประชาชนนำมาสู่อำมาตยาธิปไตย ถ้าคนมีคุณภาพมีความเป็นธรรมธิปไตย ประชาธิปไตยก็จะมีคุณภาพและจึงกล่าวได้ว่ามีความเหมาะสมกับสังคมนั้นๆ
--ป.อ.ปยุตโต
